Kanarek (Serinus canaria) należy do rodziny łuszczaków (Pringillidae) w rzędzie wróblowatych (Passeriformes).

Dziki kanarek, opisany przez przyrodnika Karola Lineusza w 1758 r., dziś jeszcze żyje jak dawniej na Wyspach Kanaryjskich, a także na Maderze i Azorach. Najliczniej występuje na wyspach Tenerifie, Gran Canaria, Gomera, Palma, gdzie gniazduje od marca w lasach i parkach.

O Wyspach Kanaryjskich Europa dowiedziała się w pierwszej połowie XIV wieku, kiedy w 1341 roku król Alfons IV Portugalski wysłał okręty w celu spenetrowania tamtych rejonów. Wkrótce potem na Wyspach kanaryjskich powstała kolonia portugalska, do Portugalii trafiły pierwsze kanarki. W 1479 roku Wyspy Kanaryjskie przeszły we władanie hiszpańskie, w skutek, czego kanarki trafiły z kolei do Hiszpanii. Ptaszki te zwróciły na siebie uwagę pięknym śpiewem, a dalszy pomyślny przebieg ich udomowienia był możliwy dzięki łatwej akceptacji tego gatunku do życia w klatkach. Kanarki zyskały sobie ogromną sympatię i popularność. Było ich jednak w Europie mało, a rozmnażaniu w niewoli nie wiedziano wiele, więc i ceny ich były bardzo wysokie. Kanarki trafiły za pilnie strzeżone mury klasztorne, gdzie hodowali i rozmnażali je mnisi. Tak, więc Hiszpanie pod ochroną zakonów wypracowali sobie na tę hodowlę monopol, który trwał około stu lat. Było to możliwe dzięki temu, że w handlu liczyły się tylko ptaki śpiewające, a więc z hodowli sprzedawano wyłącznie samice. Posiadanie kanarka było wówczas ogromnym splendorem i ptaki te trzymano w złotych klatkach. Później mniej więcej połowie XVI wieku, kanarki trafiły na pogórze Harzu. Tu w miasteczku Andereasberg wyhodowano uszlachetniona odmianę o znacznie piękniejszym śpiewie. Okręg dzięki temu zyskał sobie światową sławę, a ptaki z stamtąd pochodzące znane były pod nazwa harceńskich. Kanarki te rozprzestrzeniły się po całym świecie, w każdym kraju znajdując nabywców i hodowców.

Fragment z książki Jadwigi Korczak „KANARKI”

Są to jedne z najlepszych śpiewaków z całej ptasiej gromady, przy czym jego śpiew ukształtował się przy wybitnej pomocy człowieka. Kanarki harceńskie nazywa się u nas niekiedy„szlachetnymi”. Nazwa ta powstała przed wieloma laty (od niemieckiego słowa „edelroller”) i nigdzie indziej na świecie nie jest używana. Śpiew kanarka harceńskiego różni się od śpiewu innych kanarków, nie jest tak lekki, sprawia wrażenie bardzo melodyjnego. W okresie 4- wieków śpiew kanarka harceńskiego był kilkakrotnie przekształcany. Wzmianki o tym znajdujemy w różnych starych czasopismach, gdzie jest mowa o śpiewie, którym oprócz różnego rodzaju turkotów, fletów, dzwonków i toków są trele słowicze i koler oraz zwrotki złożone z metalicznych, donośnych dźwięków, śpiewane z otwartym dziobem. Zdarzają się i dziś przypadki, że niektóre samczyki w swym repertuarze reprezentują zwrotki nie objęte skalą tur, którą przyjęto za charakterystyczną dla współczesnego harceńskiego kanarka. Jest to prawdopodobnie skutek ujawniania się pewnych cech dziedzicznych. Hodowcy w krajach Europy i Polsce nastawiają się na uzyskiwanie kanarków harceńskich o czystym śpiewie turkotowym ozdobionym jedynie fletem i dzwonkiem dętym. Dla wybitnych znawców śpiewu są to kanarki idealne. Lista ocen śpiewu kanarka harcerskiego sporządzona przez COM obejmuje osiem obowiązkowych zwrotek(tur). Względy materialne, które są najważniejsze dla hodowców i znawców, powodują, że bardzo piękny i urozmaicony śpiew tego ptaka stale jest zawężany i sprowadzany do czterech podstawowych tur. Są to: turkot dęty i basowy oraz dzwonek dęty i flet. Spisano już na straty dzwonek perlisty, toki, turkoty wodne i szokiel, które w śpiewie kanarków występują coraz rzadziej. Wielcy specjaliści negatywnie oceniają zabieg hodowców, którzy odważają się wprowadzić do głosu swoich kanarków tury wodne lub tokowe. Eksperci oceny śpiewu w Polsce są również coraz mniej wrażliwi na urozmaicony, wielozwrotkowy śpiew kanarka harceńskiego. W trakcie przesłuchiwania kanarków w konkursach wykazują skłonność do eliminowania ptaków o turach tokowych i wodnych.

Fragment z książki Pawła Pogadały „PTAKI EGOZOTYCZNE”

Obecnie zdania są podzielone, co do wyżej zawartej kwestii, i sami hodowcy wyrażają to w hodowanych przez siebie ptakach. Przez wiele lat kształtowania śpiewu kanarka harceńskiego przez samych zainteresowanych wzorzec i charakter śpiewu sam się wykreował. Wydaje się ze takie dźwięki odpowiadają hodowcą, i tego oczekują od swoich pupili. Gdyby było inaczej, z pewnoscią śpiew kanarka harceńskiego na dzień dzisiejszy brzmiałby inaczej. Natomiast pole dyskusji w tych czy innych kwestiach będzie zawsze otwarte.

Wygląd ptaka

Wielkość kanarka harceńskiego wynosi 14cm. Występują trzy odmiany ubarwienia:

- pierwsza - ciemno-zielono-żółta z domieszką barwy brunatnej i szafirowej

- druga - żółta

- trzecia - szeki żółto-czarne, żółto-zielone, żółto-zielono-czarne i żółto-zielono-brunatne.

Skala ocen śpiewu

Turkot dęty - 27 pkt

Bas - 27 pkt

Tura wodna - 27 pkt

Dzwonek dęty - 18 pkt

Flet - 18 pkt

Szokiel - 18 pkt

Toki - 18 pkt

Dzwonek perlisty - 3 pkt

Dzwonek zwykły - 3 pkt

Wrażenie - 9 pkt

W najbliższej przyszłości będą kolejne zmiany w skali punktacji za poszczególne tury. Zmiany maja nastąpić z powodów wyżej przedstawionych. Czyli zanikającym zainteresowaniu hodowców poszczególnymi turami. Doprowadziło to do obniżenia jakości tych tur. Słyszy się o wystąpieniach z wnioskami do COM-u o ustanowienie nowej skali za turę wodną z 27 pkt. na 18 pkt., oraz szokla i toki z 18 pkt. na 3 pkt. Czy dojdzie do zmian? Pokaże przyszłość.

kanarek.net.pl